زنان نیز حق طلاق دارند!
نظریه تأثیر یک جانبه اراده زن در انحلال نکاح؛ خلع افتدایی
در سال ۱۳۹۲، دکتر مریم السادات محقق، تحقیق گستره ای را با عنوان “نظریه تأثیر یک جانبه اداره زن در انحلال نکاح” آغاز کرد. قانون مدنی ایران با تکیه بر نظریه
مشهور فقها، اراده ی زن را برای وقوع طلاق کافی نمی داند. پژوهش مذکور موفق شد تا با تعمق در آیه ۲۲۹ سوره بقره و سایر منابع اسلامی، به زن در شرایط
خاصی، بدون نیاز به توافق زوج، حق طلاق بخشد. بدین ترتیب این نظریه بدیع که برای اولین بار در ایران و حتی در سایر کشورهای اسلامی مطرح گردید توانسته
است مبانی محکمی برای اصلاح ماده ۱۴۶ قانون مدنی ایران پیشنهاد دهد. برای مطالعه مقاله فوق اینجا کلیک کنید.
حقوق زنان همان حقوق بشردوستانه است!
یکی دیگر از مفاهیم نوآورانه ای که توسط اندیشکده محقق و همکاران ارائه شد، دریافتی متفاوت از حقوق زنان است. این رویکرد مدرن که در مناظره ای تحت
عنوان «اولویتهای حقوق زنان کدام است؟» در پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی ارائه شد، بر این اصل تأکید دارد که مخاطی حق انسان است بدون
درنظر گرفتن جنسیت، نژاد، رنگ و غیره. بنابر این مطرح نمودن حقوقی برای زن به عنوان اینکه یک جنس خاص آدمی است، اشتباه است، بلکه مخاطی حق انسان
است و نیروی فهم او. به عبارت دیگر دغدغه اصلی همان دغدغه حقوق بشر است که باید در مورد همه انسانها با هر جنسیتی رعایت شود.
برای مطالعه بیشتر اینجا کلیک کنید.
فاصله بین « آنچه می پنداریم» و «آنچه هست»؛
فقدان روشهای تحقیق میدانی، بزرگترین معضل مطالعات علوم انسانی
از ابتدای شکلی گیری خرد، اندیشکده محقق و همکاران، همواره بر روشهای علمی تحقیق در علوم انسانی تأکید داشته است. در این راستا، پژوهشگران
اندیشکده، با نگاهی نقادانه کتاب « کاربرد قواعد فقه قضایی در حقوق خانواده» را به چالش کشیده و بی توجهی به روشهای تحقیق میدانی به عنوان یکی از
مهمترین روشهای دریافت نیازهای اجتماعی و حقوقی جامعه را کاستی بزرگ کتاب مذکور می دانند. برای دریافت فایل مقاله اینجا کلیک کنید.
نیاز اساسی به تغییر مفهوم «خانواده» در قانون ایران؛ماده قانونی ریاست شوهر
با فرهنگ کنونی جامعه سازگاری ندارد.
در کنفرانسی که توسط کمیسیون ملی یونسکو برگزار گردید، مریم السادات محقق طرح بازنگری مفهوم خانواده در قوانین و مقررات ایران را پیشنهاد داد. بویژه
ماده ۱۱۰۵ قانون مدنی ایران که صراحتاً ریاست خانواده را از اختیارات زوج دانسته است، به شدت توسط مریم السادات مورد انتقاد قرار گرفت. در اعتراض به این
رویکرد متحجرانه، به افزایش پدیده فرزندخواندگی میان خانواده های ایرانی اشاره شد و بازنگری قوانین موجود با توجه به روند رو به رشد مدرنیته، اقدامی ضروری و
غیر قابل اجتناب قلمداد گردید که نادیده گرفتن آن نه تنها به وضع موجود کمکی نمی کند، بلکه آثار مخربی بر کیفیت روابط خانوادگی خواهد داشت.
بازنگری حادثه تلخ پلاسکو؛ محققان محقق و همکاران،
قوانین و مقررات ایمنی و آتش نشانی ایران را مودر انتقاد قرار می دهند.
در کنگره بین الملی حقوق شهروندی که در تاریخ ۳ آبان ۱۳۹۶، در مرکز همایشهای بین المللی داتیس برگزار گردید، پژوهشکده محقق و همکاران در مقاله ای تحت
عنوان « تحلیل انتقادی قوانین و مقررات حوزه ی آتش نشانی و امور ایمنی، با نگاه ویژه به حادثه پلاسکو»، ناکارآمدی قوانین و مقررات حاکم بر اصول ایمنی و
آتش نشانی را یکی از عوامل مؤثر در بروز این حادثه آسف بار دانسته و راه حلهای عملی و نظری برای رفع ابهامات موجود و پیشگیری از حوادث مشابه پیشنهاد
داد.
برای دریافت فایل مقاله اینجا کلیک کنید.
ماهیت حقوقی بیعت و نقش آن در معاف سیاسی اسلام؛ پژوهشی
که رویکردی نوآورانه به جوانب سیاسی اسلام ارائه می دهد.
در پژوهشی تحت عنوان « ماهیت حقوقی بیعت و نقش آن در معارف سیاسی اسلام» ماهیت حقوقی نهاد «بیعت» توسط مریم السادات محقق، برای نخستین بار
در تاریخ فقهی حقوقی ایران، به شیوه ای مبتکرانه مورد تحلیل قرار گرفت. پژوهش فوق که در اولین کنفرانس بین المللی مطالعات اجتماعی فرهنگی و پژوهش
دینی غدیر ارائه شد، به سوال بنیادی نقش بیعت در مشروعیت و مقبولیت حکومت رسول اکرم (ص) و جانشینان ایشان پاسخ می دهد. برای دریافت فایل مقاله
اینجا کلیک کنید.
آیا با انحلال عقد نکاح، شروط ضمن آن نیز از بین می رود؟
ریشه بسیاری از اختلافات زوجین در زمان عقد و پس از آن، در زندگی زناشویی این است که طرفین تا چه زمانی ملزم به شروط مندرج در نکاح‌نامه هستند و انحلال
عقد ازدواج چه تأثیری بر شروط و تعهدات ضمن آن دارد. این مهم در مقاله ای تحت عنوان «تأثیر انحلال عقد نکاح بر شروط ضمن آن» با نگارش مریم السادات
محقق، بنیانگذار مؤسسه حقوقی محقق و همکاران، مورد بررسی قرار گرفته است. برای دریافت فایل مقاله اینجا کلیک کنید.